Dementie zet het leven van wie ermee geconfronteerd wordt helemaal op zijn kop. Maar personen met dementie rouwen ook en ook zij verdienen aangepaste ondersteuning in dit rouwen. Speciaal voor hen werd er een methodiek ontwikkeld op basis van een fotoboek. Koesterbeelden legt een link naar de emoties van het moment en maken rouw plots bespreekbaar voor personen met dementie
Dementie is een ernstige aandoening die berust op een geleidelijke achteruitgang van het functioneren van de hersenen. De symptomen zijn afhankelijk van de vorm van dementie maar geheugenstoornissen zijn vaak het meest prominent. Daarnaast zijn er ook veelal problemen met het denken en met taal, zijn er veranderingen in het gedrag en/of het emotionele functioneren. Op termijn wordt een persoon met dementie afhankelijk van de hulp van anderen. Het openbaart zich vooral op latere leeftijd. Aangezien het percentage ouderen in onze bevolking toeneemt, worden steeds meer mensen met deze aandoening geconfronteerd. Als gevolg van de vergrijzing is te verwachten dat de prevalentie van dementie in de komende jaren zeker nog zal toenemen, dat de personen met dementie een belangrijke doelgroep van zorgmedewerkers – en zo ook van pastores – zullen blijven.
Rouwzorg aangepast aan uitingen van rouwen bij personen met dementie
Als pastores op zo’n momenten van rouw op een zo goed mogelijke manier er willen zijn voor personen met dementie, moet men dus rekening houden met de eigenheid van dementie. Gezien de overspoelende emoties bij de rouwende persoon met dementie moet de aanwezigheid van de medewerker ‘containing’ uitstralen: we blijven binnen de waterval van tranen of roepen of… stevig overeind. Reminiscentie door middel van zintuiglijke prikkels werkt om mensen met dementie op verhaal te laten komen. Het werken met foto’s is hiervan een specifieke vorm waarmee Kristien Henderickx zelf reeds veelvuldig ervaring opdeed in het Woonzorgcentrum waar ze werkzaam is. Doordat dementie gekenmerkt wordt door retrogenese, moet er veel meer plaats gegeven worden aan de beleving en de emoties van het moment dan aan het proberen achterhalen van feiten, het werken op basis van cognities.
Daarom stellen we vandaag een impuls voor die een weg kan zijn voor personen met dementie in rouw. Het fotoboek Koesterbeelden werd oorspronkelijk ontwikkeld als integratie-opdracht bij het Postgraduaat rouw- en verliesconsulent, dat door de auteur in 2013 aan de Arteveldehogeschool in Gent werd gevolgd. Bij het ontwikkelen van het fotoboek Koesterbeelden heeft Kristien Henderickx rekening gehouden met de eigenheid van rouw bij personen met dementie, met het hedendaagse model van kijken naar rouw én met het specifieke van rouwzorg door pastores.
Het fotoboek Koesterbeelden kan bekeken worden als een verzameling van heel toevallig geselecteerde, verscheiden foto’s waar iedereen gewoon kan doorbladeren. De keuze voor een grote verscheidenheid aan foto’s is ingegeven door de nadruk op de uniciteit van een persoon én dus ook van zijn rouwstijl. Het zijn ook foto’s die een grote verscheidenheid aan emoties kunnen oproepen. Kristien Henderickx wil immers bestaansrecht geven aan alle gevoelens. Daarnaast hield ze bij de keuze van de foto’s er ook rekening mee dat ze zowel een verliesgerichte als wel een herstelgerichte rouwstijl kunnen ondersteunen.
ISBN 978 90 77160 084 – D/2015/9617/1 – NUR 749 – Adviesverkoopsprijs 29,50 euro